«Οι ιστορίες είναι φτερά που σε βοηθούν να πετάς ψηλά κάθε μέρα”, είναι το μήνυμα της Διεθνούς οργάνωσης βιβλίων για τη νεότητα με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Παιδικού Βιβλίου στις 2 Απριλίου 2022. Το διάβασμα είναι ελευθερία, είναι ανάσα, σ’ αφήνει να βλέπεις το κόσμο με τρόπο διαφορετικό και σε καλεί σε κόσμους που δε θέλεις ποτέ να τους αποχωριστείς. Τα βιβλία είναι γιατρικά. Θεραπεύουν. Καθησυχάζουν. Εμπνέουν. Διδάσκουν. Πιστή στο ραντεβού της η Βιβλιοθήκη διοργάνωσε 2 εκδηλώσεις αφιέρωμα στο παιδικό βιβλίο για μαθητές νηπιαγωγείου και γυμνασίου. Την Τετάρτη 30 Μαρτίου, 40 παιδιά από το 10ο Νηπιαγωγείο Άρτας μαζί με τις νηπιαγωγούς τους συμμετείχαν στη δράση φιλαναγνωσίας με ανάγνωση του παραμυθιού «Ο αχτιδοϋφαντής» από το μέλος του θεατρικού εργαστηρίου κ. Φώτη Παπαφώτη. Η εκδήλωση είχε διαδραστικό χαρακτήρα με τα παιδιά να ρωτούν και στη συνέχεια να κατασκευάσουν τις δικές τους σαΐτες και να παίζουν δημιουργικά παιχνίδια. Την Παρασκευή 1 Απριλίου, 75 μαθητές της β’ τάξης του 1ου Γυμνασίου Άρτας παρευρέθησαν στην παρουσίαση του βιβλίου «ΙΞ, το Ιπτάμενο Ξενοδοχείο» του κ. Δημήτρη Μελικέρτη. Μίλησε επίσης για τις τεχνικές δημιουργικής γραφής και ανάγνωσης και στο τέλος ο συγγραφέας συνομίλησε με τα παιδιά για θέματα σχετικά με τα βιβλία». Η αναφορά αυτή, από την υπεύθυνη της Βιβλιοθήκης του Συλλόγου ΣΚΟΥΦΑΣ, κα Γεωργία Μάνου, αναδεικνύει ένα μείζον ζήτημα της εποχής μας: τη σχέση των παιδιών μας με το βιβλίο και την ανάγνωση, και, κατ’ επέκταση, τη δημιουργική γραφή, μ’ άλλα λόγια την κριτική σκέψη, την καλλιέργεια της φαντασίας και της δημιουργικότητας, την ελεύθερη σκέψη και τη συγκρότηση προσωπικότητας που θα μπορεί να διαμορφώνει γνώμη από μόνη της χωρίς να χειραγωγείται από τη μαγεία της εικόνας.
Είναι γεγονός ότι μια εικόνα ισοδυναμεί με χίλιες λέξεις, όμως αυτό συμβαίνει μόνο όταν μπορεί κανείς να αποκωδικοποιεί σε λέξεις τις εικόνες και, για να το κάνει αυτό, θα πρέπει πρώτα να έχει εντρυφήσει στη μαγεία της ανάγνωσης. Όμως σήμερα τα παιδιά μας δεν πολυδιαβάζουν. Προτιμούν την έτοιμη, «μασημένη» τροφή που τους προσφέρουν με χλιδάτο περιτύλιγμα τα πάσης φύσεως Μέσα (Ενημέρωσης, Κοινωνικής Δικτύωσης κ.λπ). Κι όμως, το διάβασμα έχει τόσα πολλά να προσφέρει στον καθένα από μας! Έρευνες έχουν δείξει ότι η διατήρηση της πνευματικής εγρήγορσης μπορεί να επιβραδύνει (ή ακόμα και να προλάβει) την έλευση του Αλτσχάιμερ και της άνοιας, καθώς διατηρώντας το μυαλό μας ενεργό και σε δράση, αποτρέπουμε την απώλεια της δύναμής του. Όπως και κάθε μυς του κορμιού μας, έτσι και το μυαλό χρειάζεται άσκηση για να παραμείνει δυνατό και υγιές, επομένως πρέπει να το χρησιμοποιούμε όσο μπορούμε για να μην το χάσουμε. Παράλληλα, μπορεί να έχουμε πολύ άγχος στη δουλειά μας ή να αγχωνόμαστε για τις προσωπικές μας σχέσεις, καθώς και για αμέτρητα άλλα πράγματα καθημερινά, όμως όλα αυτά φεύγουν αμέσως από το μυαλό μας όταν πιάνουμε στα χέρια μας μια καλή ιστορία και ξεφεύγουμε.
Οτιδήποτε διαβάζουμε γεμίζει το μυαλό μας με καινούργιες πληροφορίες και ποτέ δεν ξέρουμε πότε μπορούν αυτές οι γνώσεις να μας φανούν χρήσιμες και να μας βγάλουν ασπροπρόσωπο. Όσα περισσότερα ξέρουμε, τόσο πιο καλά προετοιμασμένοι είμαστε να αντιμετωπίσουμε οποιαδήποτε πρόκληση βρεθεί στο δρόμο μας. Το να έχουμε ορισμένες γνώσεις και να είμαστε καλοί χρήστες της γλώσσας είναι προσόν για οποιαδήποτε δουλειά, ενώ η γνώση ότι έχουμε την ικανότητα να μιλήσουμε ως ίσος προς ίσο ακόμα και σε ανώτερούς μας είναι μια πολύ καλή δόση αυτοεκτίμησης. Μπορεί επίσης να βοηθήσει και την καριέρα μας, μιας και οι άνθρωποι που διαβάζουν και μιλούν καλά και σωστά και έχουν γενικά διάθεση για διάβασμα πάνω σε διάφορους τομείς, φαίνεται να παίρνουν περισσότερες προαγωγές και πιο συχνά από εκείνους που γνωρίζουν λιγότερα και δεν έχουν πολλές γνώσεις στη λογοτεχνία, στα επιστημονικά θέματα και στα παγκόσμια γεγονότα.
Πόσες φορές δεν έχουμε διαβάσει ένα μυθιστόρημα μυστηρίου, λύνοντας το μυστήριο στο μυαλό μας προτού τελειώσουμε την ιστορία; Αυτό σημαίνει ότι εξασκούμε την κριτική και αναλυτική μας σκέψη σημειώνοντας στο νου μας όλες τις απαραίτητες λεπτομέρειες και ξεκαθαρίσαμε τα πράγματα κρίνοντας ποιος έκανε τι και πότε. Αυτή η ίδια δυνατότητα να αναλύει κάποιος λεπτομέρειες είναι επίσης χρήσιμη όταν πρέπει να βγάλει κρίση για την πλοκή της ιστορίας, να αποφασίσει αν είναι καλογραμμένο το βιβλίο, αν οι χαρακτήρες έχουν αναπτυχθεί σωστά, αν η πλοκή έχει καλή ροή και πολλά άλλα. Με τον τρόπο αυτό αναπτύσσεται η κριτική μας ικανότητα, αλλά, παράλληλα, και το αισθητικό μας κριτήριο, κάτι απολύτως απαραίτητο για να αποκτήσουμε ισορροπία στη ζωή μας. Τα βιβλία, επιπλέον, προσθέτουν εμπειρία σε όποιον τα διαβάζει. Ο μεγάλος σοφός της εποχής μας, Ουμπέρτο Έκο, έχει γράψει ότι «τα βιβλία είναι οι γέροι μας», παρομοιάζοντας την ανάγνωση βιβλίων με την προφορική διάσωση της παράδοσης και της ιστορίας (άρα και τη μετάδοση της συσσωρευμένης γνώσης και εμπειρίας) στις επόμενες γενεές από τους παππούδες και τις γιαγιάδες των χρόνων πριν την ανακάλυψη και διάδοση της τυπογραφίας και την εξάπλωση της ανάγνωσης των βιβλίων.
Η παρουσία των παιδιών της Β΄ τάξης του 1ου Γυμνασίου στην εκδήλωση του ΣΚΟΥΦΑ και, κυρίως, η συμμετοχή τους με τον προβληματισμό που εξέθεσαν και τις ερωτήσεις τις οποίες έθεσαν στο συγγραφέα του εξαιρετικού παιδικού μυθιστορήματος «ΙΞ, το Ιπτάμενο Ξενοδοχείο», Δημήτρη Μελικέρτη (ένα νέο αρτινό συγγραφέα που τιμάει την καταγωγή του και στο μέλλον θα έχει ακόμα μεγαλύτερη αναγνώριση) είναι μια νότα αισιοδοξίας μέσα στις τόσες δυσκολίες της εποχής μας. Ας εμπιστευτούμε, λοιπόν, τα παιδιά. «Έτσι κι αλλιώς, τα ξέρουν όλα»…
Γράφει ο
Κώστας Κωσταβασίλης