Με μια εξαιρετική εκδήλωση, με ομιλήτρια την επίκουρη καθηγήτρια νευρολογίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, κα Σοφία Μαρκούλα, η οποία έλαβε χώρα στη φιλόξενη αίθουσα του Εργατικού Κέντρου Άρτας το Σάββατο 10 Δεκεμβρίου, στις 8 μ.μ., τίμησε ο Σύλλογος «ΑΓΚΑΛΙΑ» την παγκόσμια ημέρα των ατόμων με αναπηρία. Η κα Μαρκούλα, ως απολύτως ειδική επί του θέματος, ανέπτυξε το θέμα «Εκφάνσεις της επιληψίας και η διαχείρισή τους», σε μια κατάμεστη αίθουσα, ενώ ακολούθησε και διάλογος που κράτησε σχεδόν ολόκληρη ώρα, ενδεικτικό γεγονός όχι μόνο του ενδιαφέροντος του θέματος, αλλά και της προσοχής του κοινού καθώς και της ικανότητας της ομιλήτριας.

Επιληψία είναι μια πάθηση του εγκεφάλου που χαρακτηρίζεται από κρίσεις κινητικών, αισθητικών, ψυχικών και άλλων εκδηλώσεων. Τα συμπτώματα της επιληψίας αναγνωρίζονται από πολύ νωρίς. Οι πιο πρώιμες αναφορές χρονολογούνται στη 2η χιλιετηρίδα π. Χ. στη Μεσοποταμία, όπου επιληπτικές αύρες, γενικευμένοι σπασμοί και άλλες όψεις αυτού που οι αρχαίοι ονόμαζαν ασθένεια της πτώσης, είχαν καταγραφεί με αξιοσημείωτα ακριβείς περιγραφές. Οι υπερφυσικές θεωρίες παρέμειναν κυρίαρχες για την αιτιολόγηση της παράξενης συμπεριφοράς και των νοητικών ασθενειών για πολλούς αιώνες. Στην αρχαία Ελλάδα η επιληψία έλαβε διάφορες ονομασίες (σεληνιασμός, ιερά νόσος, Ηράκλεια νόσος, δαιμονισμός). Οι ονομασίες αυτές είχαν ως προέλευση είτε την αιτιολογία της επιληψίας (ιερά, σεληνιασμός και δαιμονισμός), είτε το συσχετισμό με ένα πρόσωπο (Ηράκλεια).

Όλοι όσοι θεωρούνταν «μη κανονικοί», είτε λόγω διανοητικής ασθένειας, νοητικής καθυστέρησης ή φυσικών παραμορφώσεων, αντιμετωπίζονταν με τον ίδιο τρόπο. Οι πρώιμες θεωρίες υπέθεταν ότι οι διανοητικές διαταραχές προκαλούνταν από την κατοχή του σώματος από κακό δαίμονα, και η κατάλληλη θεραπεία ήταν η εκδίωξη των δαιμόνων με διάφορα μέσα, που ποίκιλαν από αβλαβείς θεραπείες, όπως η έκθεση του ασθενούς σε διάφορα είδη μουσικής, έως επικίνδυνα και μερικές φορές θανάσιμα μέσα, όπως η απελευθέρωση των κακών πνευμάτων με τη διάτρηση του κρανίου. Η ασθένεια θεωρούταν ως μια δαιμονική δύναμη η οποία διαπερνούσε από έξω τον ασθενή με σκοπό να τον καταλάβει και, για θεραπεία, προτεινόταν η αποβολή της ασθένειας/δαιμονικής δύναμης με τη βοήθεια εξαγνιστικού φαρμάκου. Αυτές οι αντιλήψεις διατηρήθηκαν με διάφορες παραλλαγές από την αρχαιότητα μέχρι το Μεσαίωνα και τα χρόνια της Αναγέννησης. Παρόλο που ο Διαφωτισμός οδήγησε την ιατρική πέρα από το απόκρυφο, η έλλειψη επιστημονικής μεθοδολογίας επέτρεψε την υποκατάσταση με διαφορετικές προλήψεις, όπως ότι η επιληψία μπορούσε να επέλθει και από ηθικά (ψυχικά) αίτια, όπως έντονα συναισθήματα, ειδικά από ξαφνικό τρόμο και πνευματική κόπωση.

Όλα αυτά κατατείνουν στο γεγονός ότι οι ασθενείς με επιληψία, όπως περίπου και τα άτομα με ειδικές ανάγκες, θα πρέπει να υπερβούν πολλά εμπόδια και να σπάσουν πολλές προκαταλήψεις και άλλα τόσα στερεότυπα, προκειμένου να ενταχθούν απερίσπαστα και ομαλά στο κοινωνικό σύνολο. Πρωτοβουλίες σαν αυτή της «Αγκαλιάς» και συζητήσεις, όπως αυτή του Σαββάτου, μπορούν να οδηγήσουν ακριβώς σε τέτοιες υπερβάσεις και ανατροπή πολλών στερεοτύπων. Γι’ αυτό και είναι σημαντικό ότι υπάρχει η «Αγκαλιά». Ο σύλλογος γονέων, κηδεμόνων και φίλων ατόμων με αναπηρία “Αγκαλιά”, ιδρύθηκε το 2015 με σκοπό να προσφέρει κοινωνικό έργο για τα άτομα με ειδικές ανάγκες. Η λειτουργία του υπήρξε εξόχως αποτελεσματική, με δεδομένο ότι λειτουργεί το Κέντρο Διημέρευσης και Φροντίδας, ενώ ο σύλλογος παρέχει στα μέλη και τους φίλους του, αλλά και σε κάθε ενδιαφερόμενο, χρήσιμες πληροφορίες για τα δικαιώματα των γονέων και κηδεμόνων των παιδιών με ειδικές ανάγκες, τις δυνατότητες για βοήθεια που υπάρχουν κ.λπ. Ως εκ τούτου είναι απολύτως αναγκαία η συνέχιση της λειτουργίας του Κέντρου και προς αυτή την κατεύθυνση θα πρέπει να βοηθήσουν όλοι οι τοπικοί φορείς.

Είναι επίσης ιδιαιτέρως σημαντικό το γεγονός ότι η παγκόσμια ημέρα των ατόμων με αναπηρία συνδυάστηκε με μια τέτοια εκδήλωση, στην οποία, όπως τονίστηκε, έγινε σαφές ότι η ημέρα των ατόμων με αναπηρία δεν είναι μέρα γιορτής, αλλά μέρα αναστοχασμού και περισυλλογής. Στην εποχή μας, εποχή του φαίνεσθαι και των μίντια, η παγκόσμια αυτή επέτειος είναι η ημέρα κατά την οποία όλους μας «πιάνει ο πόνος» για τους «»καημένους τους ανάπηρους». Είναι η ημέρα όπου όλοι (επίσημοι και ανεπίσημοι) θα βγουν και θα μιλήσουν για το πόσο πολύ ενδιαφέρονται όλοι τους για τα άτομα με αναπηρία και το πόσο πολλά έχουν να προσφέρουν τα άτομα αυτά στην κοινωνία. Λέξεις βαριές, λόγια με νόημα βαρύ σαν ιστορία, με πραγματική ουσία, τα οποία, όμως, αμφιβάλω αν μπορούν να συνειδητοποιήσουν όσοι εύκολα τα ξεστομίζουν σε επετειακές εκδηλώσεις για τα άτομα με ειδικές ανάγκες. Λίγοι μπορούν αν νιώσουν το τι αισθάνεται ένας άνθρωπος με αναπηρία. Αν δεν έχει περάσει κανείς έστω και για λίγο κάποιας μορφής αναπηρία, δεν μπορεί εύκολα να μπει στη θέση του αναπήρου, ακόμα κι αν είναι μέλος της οικογένειάς του από τα πιο αγαπημένα. Όσο, λοιπόν, δεν μπορεί να νιώσει κανείς έτσι, το καλύτερο που θα έχει να κάνει είναι να προσπαθεί να κάνει τη ζωή των ανθρώπων με αναπηρία κάπως καλύτερη και πολύ πιο υποφερτή.

Στον τομέα αυτό, η προσφορά συλλόγων όπως η «Αγκαλιά», η «Αγία Θεοδώρα», ο σύλλογος Α.Μ.Ε.Α., ο σύλλογος τυφλών, ο σύλλογος νεφροπαθών και πολλοί άλλοι, είναι πολύπλευρη ακόμα και στον τομέα της ευαισθητοποίησης του κοινού. Έχουμε καταφέρει να φτάσουμε σε τέτοιο επίπεδο ευαισθητοποίησης ώστε να μπορούμε όλοι να δεχτούμε τον ανάπηρο γείτονα, συμμαθητή, γνωστό ή φίλο ως άτομο ισότιμο με μας, το οποίο δικαιούται κάποιες ειδικές διευκολύνσεις (όχι χάρες) μόνο και μόνο για να μπορεί να απολαμβάνει αυτή την ισοτιμία και τη χαρά της ζωής;

Έχουν γίνει σημαντικά βήματα, αλλά χρειάζεται μεγαλύτερη προσπάθεια από όλους. Όταν θα μετακινήσουμε ένα εμπόδιο από το πεζοδρόμιο, όταν θα αφήσουμε μια ράμπα ελεύθερη ή θα φωνάξουμε σε κάποιον οδηγό να μην αφήσει το αυτοκίνητό του μπροστά στο σημείο πρόσβασης των αναπήρων στο πεζοδρόμιο, όταν δεν θα παρκάρουμε το αυτοκίνητό μας στη θέση που προβλέπεται για τα άτομα με αναπηρία, όταν θα βγούμε για καφέ ή μια μπύρα με τον ανάπηρο φίλο μας και δεν περάσουμε όλη μας την ώρα συζητώντας για το «πρόβλημά» του ή κοιτώντας τον με νόημα, τότε θα μπορούμε να πούμε ότι έχουμε όλοι κάνει ένα ουσιαστικό βήμα για μια καλύτερη κοινωνία κι ένα πιο ανθρώπινο αύριο.