Το ερώτημα προέβαλε αρκετά προκλητικό, αλλά κι ενδιαφέρον, σε ρεπορτάζ στις εσωτερικές σελίδες της «Καθημερινής της Κυριακής» της 5ης Νοεμβρίου 2023: Είναι η εξέλιξη της τεχνητής νοημοσύνης (AI) μεγαλύτερη απειλή για την ανθρώπινη ύπαρξη από την κλιματική αλλαγή; Με αυτό το ερώτημα ξεκινούσε το ρεπορτάζ, για να συνεχίσει: Αυτό πιστεύει ο Νικ Μπόστρομ, καθηγητής φιλοσοφίας στο πανεπιστήμιο της Οξφόρδης όπου το 2005 ίδρυσε και έκτοτε διευθύνει το «Future of Humanity Institute». Ο κ Μπόστρομ δύο φορές βρέθηκε στη λίστα του περιοδικού «Foreign Policy» με τους 100 κορυφαίους global thinkers, μεταξύ άλλων αντίστοιχων κατατάξεων. «Αν θα περάσουμε σύντομα σε μεταμορφωσιακά επίπεδα της AΙ, θα πρέπει να αρχίσουμε να σκεφτόμαστε σοβαρά τι μπορεί να συμβεί αν θα φτάσουμε στο επίπεδο της τεχνητής νοημοσύνης που μπορεί να κάνει ό,τι και οι άνθρωποι» σημειώνει. «Θα έχουμε πράγματα που μπορούν να κάνουν ό,τι και οι άνθρωποι αλλά πολύ καλύτερα και τότε θα αντιμετωπίσουμε διαφορετικές και πολύ σημαντικές προκλήσεις» αναφέρει. Οι βασικές εξ αυτών χωρίζονται σε τρεις κατηγορίες συμπληρώνει ο κ. Μπόστρομ. Πρώτον το πώς θα δημιουργήσουμε κλιμακούμενες μεθόδους για τον έλεγχο της ΑΙ «ούτως ώστε να μπορούμε να καθοδηγούμε αυτά τα ισχυρά μυαλά στο να κάνουν αυτό που θέλουμε». Η δεύτερη κατηγορία αφορά τη διακυβέρνηση και συγκεκριμένα το πώς σε έναν κόσμο, όπου οι άνθρωποι ενδυναμώνονται από αυτές τις ισχυρές νοητικές προσθήκες, θα μπορούμε να είμαστε σίγουροι ότι θα χρησιμοποιούνται για θετικούς σκοπούς. Η τρίτη πρόκληση έχει μέχρι στιγμής λάβει τη λιγότερη προσοχή, λέει ο ίδιος. Αφορά το ηθικό στάτους των ψηφιακών μυαλών.

Κάποια στιγμή αυτά τα αυξανόμενα περίπλοκα ψηφιακά μυαλά που χτίζουμε, θα αρχίσουν πιθανόν να αποκτούν διαφορετικά επίπεδα ηθικού στάτους, που σημαίνει ότι δεν θα έχει μόνο σημασία τι κάνουν σε εμάς ή τι κάνουμε μεταξύ μας χρησιμοποιώντας τα, άλλα τι κάνουμε εμείς σε εκείνα. Αν έχουν επαρκώς περίπλοκη αντίληψη εαυτού που επιμένει στον χρόνο, αν έχουν προτιμήσεις και την ικανότητα να ανταποκριθούν στη λογική, να έχουν αμοιβαίες σχέσεις με ανθρώπους, τότε θα έχουν και ηθικό στάτους, μία κατάσταση που θα μπορούσε να προκύψει ακόμη και με ένα εξελιγμένο ChatGPΤ. «Μπορούμε να πούμε με μεγαλύτερη βεβαιότητα πως η κλιματική αλλαγή θα συμβεί γιατί ήδη συμβαίνει, αλλά στα περισσότερα σενάρια δεν θα προκαλέσει την εξάλειψη του ανθρώπινου είδους» δηλώνει ο κ. Μπόστρομ. «Αν μιλάμε για σενάρια πραγματικής εξαφάνισης του ανθρώπινου είδους, πιστεύω ότι είναι πιο πιθανό να προκύψει από κακώς χρησιμοποιημένη υπέρνοημοσύνη». Μπορεί να δημιουργήσουμε καινούργια βιολογικά όπλα ή άλλα μέσα τόσο ισχυρά με τα οποία θα καταστρέψουμε το είδος μας. Μπορεί, με τη βοήθεια της ΑΙ να αναπτύξουμε τρομερά εξελιγμένες μεθόδους παρακολούθησης, λογοκρισίας και χειραγώγησης που θα επιτρέψουν σε απολυταρχικά καθεστώτα να αναπτύξουν αέναη ανοσία σε προσπάθειες ανατροπής τους. «Οι πιο καταστροφικές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής θα πραγματωθούν σε μερικά χρόνια, ίσως και σε έναν αιώνα» λέει. «Με την ΑΙ μπορεί να γίνει πολύ πιο σύντομα».

Αν θεωρήσουμε ότι όσα υποστηρίζει ο διακεκριμένος καθηγητής ευσταθούν, και δεν υπάρχει λόγος για να πιστεύουμε το αντίθετο, είναι ευτύχημα το γεγονός πως στην περιοχή μας οι φορείς της εκπαίδευσης έχουν ευαισθητοποιηθεί και κινούνται προς τη διερεύνηση των εξελίξεων στον τόσο ευαίσθητο αυτό τομέα. Όπως ανακοινώθηκε από τη Διεύθυνση Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Άρτας, στο πλαίσιο των δράσεων της ΔΔΕ Άρτας, θα πραγματοποιηθεί, υπό την αιγίδα του Υπουργείου Παιδείας, Διεθνές Επιστημονικό Συνέδριο, στις 19,20,21 Απριλίου 2024, στην Άρτα με θέμα: «Τεχνητή Νοημοσύνη και Εκπαίδευση». Το Συνέδριο απευθύνεται σε στελέχη εκπαίδευσης, εκπαιδευτικούς όλων των βαθμίδων, φοιτητές και κάθε ενδιαφερόμενο από την Ελλάδα και το εξωτερικό.

Θεματικοί άξονες του συνεδρίου (ενδεικτικά) είναι οι κάτωθι:

Τεχνητή Νοημοσύνη (στο εξής Τ.Ν.) και τυπική εκπαίδευση,

ΤΝ και μη τυπική εκπαίδευση,

ΤΝ και Ειδική Αγωγή,

ΤΝ και μουσική εκπαίδευση,

ΤΝ και μουσειακή αγωγή,

ΤΝ ως εργαλείο υποστήριξης ανά διδακτικό αντικείμενο,

ΤΝ και μάθηση,

Εφαρμογές της ΤΝ στην λεξικογραφία και τη μετάφραση,

ΤΝ και Μουσική,

ΤΝ και Εικαστικές Τέχνες,

ΤΝ και Επιστήμη της Πληροφορίας,

ΤΝ και Εκπαιδευτικά Εργαλεία,

ΤΝ και Τεχνολογίες Εμβύθισης στην εκπαίδευση,

ΤΝ και Εκπαιδευτικά Δεδομένα.

Στόχοι του Συνεδρίου είναι:

Να αναδειχτούν οι θετικές προοπτικές αλλά και οι κίνδυνοι από την εφαρμογή της ΤΝ στην Εκπαίδευση.

Να διερευνηθεί η σύγχρονη θέση/άποψη ότι η ΤΝ στην Εκπαίδευση είναι εκείνος ο επιστημονικός τομέας που εστιάζει σε «ευφυή» συστήματα διδασκαλίας και μάθησης.

Να παρουσιαστούν οι τρόποι μέσω των οποίων η χρήση της ΤΝ στην Εκπαίδευση μπορεί να οδηγήσει στη βελτίωση τόσο της διαδικασίας διδασκαλίας – μάθησης, όσο και της υποδομής των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων.

Στο πλαίσιο των εργασιών του Συνεδρίου θα λάβουν χώρα βιωματικά εργαστήρια και στρογγυλή τράπεζα. Το Συνέδριο θα πραγματοποιηθεί με φυσική παρουσία στις εγκαταστάσεις (campus) του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων στην Άρτα. Υποβολή Εργασιών σε περίληψη γίνεται έως τις 8 Ιανουαρίου 2024, η ενημέρωση των Συγγραφέων για την αποδοχή των εργασιών στις 31 Ιανουαρίου 2024, η υποβολή των τελικών εργασιών για τα πρακτικά του συνεδρίου στις 7 Απριλίου 2024. Το Συνέδριο θα διεξαχθεί από τις 19 ως τις 21 Απριλίου 2024. Η επιστημονική επιτροπή θα επιλέξει τις καλύτερες εργασίες, οι οποίες θα προσκληθούν να επεκταθούν, να γραφούν και στα αγγλικά, προκειμένου να υποβληθούν για δημοσίευση σε διεθνές επιστημονικό περιοδικό. Για τη συμμετοχή στο Συνέδριο δεν υπάρχει κάποια οικονομική επιβάρυνση. Μετά την ολοκλήρωσή του Συνεδρίου θα δοθούν Βεβαιώσεις (συμμετοχής ή και παρακολούθησης) και θα αναρτηθούν ψηφιακά πρακτικά.

Αναλυτικές πληροφορίες παρατίθενται στην ιστοσελίδα της ΔΔΕ Άρτας. Πρόεδρος της Επιστημονικής Επιτροπής είναι ο Δρ. Χρυσόστομος Δ. Στύλιος, Καθηγητής Α’ Τμ. Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, επιστήμων διεθνούς κύρους με βραβεύσεις από διεθνή φόρα και συνέδρια, ενώ Πρόεδρος της Οργανωτικής Επιτροπής είναι η Δρ. Παρασκευή Η. Χαμπηλομάτη, Φιλόλογος, Δ/ντρια Δ.Δ.Ε. Άρτας, με πλούσιο ερευνητικό και συγγραφικό έργο και με την πείρα του απολύτως επιτυχημένου 1ου Διεθνούς Συνεδρίου της ΔΔΕ Άρτας για την Εκπαίδευση και τον Πολιτισμό που διεξήχθη το Δεκέμβριο του 2022 στην πόλη μας. Πρόκειται για μια πρωτοβουλία που βγάζει για μια ακόμα φορά την Άρτα στο προσκήνιο.

Δείτε εδώ κείμενα του κ. Κωσταβασίλη.