Καθώς βρισκόμαστε πια στο μέσον της Μεγάλης Εβδομάδος, λίγες μέρες πριν τον εορτασμό της Ανάστασης, αισθάνομαι την ανάγκη να επισημάνω την ιδιαίτερη σημασία που έχει, νομίζω, για κάθε Έλληνα η γιορτή του Πάσχα. Ίσως μόνο στη χώρα μας, με ελάχιστες εξαιρέσεις, η γιορτή αυτή της χριστιανοσύνης έχει προσλάβει τόσο έντονο, θλιβερό και συνάμα χαρμόσυνο χαρακτήρα. Οι Έλληνες αποτίουμε φόρο τιμής στα Πάθη του Κυρίου συμπάσχοντας, κατά κάποιον τρόπο, ή, για να μη θεωρηθώ υπερβολικός, συμμετέχοντας στο Θείο Δράμα όσο μπορεί ο καθένας μας, και γιορτάζουμε ιδιαίτερα έντονα τη Χαρά της Ανάστασης, με έναν πρωτόγνωρο τρόπο, που μόνο στην Ελλάδα μπορεί να ζήσει κανείς. Αυτό συμβαίνει γιατί μόνο εμείς έχουμε κατορθώσει να συνδυάσουμε, με μοναδικό ίσως τρόπο, το ελληνικό πνεύμα του μέτρου, με τη χριστιανική διδασκαλία της αγάπης και της συναδέλφωσης. Άλλωστε η Ανάσταση συμπίπτει με την άνθιση της Άνοιξης, τη μεγάλη γιορτή της Μητέρας Φύσης, ούτως ώστε το Θείο Μεγαλείο να φανερώνεται σ’ όλη του την έκταση, αντανακλώντας λίγη από τη λάμψη του και στον άνθρωπο. Στην κατάσταση αυτή το φως, χαρακτηριστικό στοιχείο του ελληνικού (αρχαίου και νεότερου) πολιτισμού, αναδεικνύεται, τόσο πνευματικά, μέσα από τους ύμνους της εκκλησίας, όσο και φυσικά, μέσω της αύξησης των ωρών που διαρκεί η ηλιοφάνεια. Κάπως έτσι ο Έλληνας μεταφέρεται από τη λύπη στη χαρά, από την πεσιμιστική διάθεση στην αισιοδοξία για μια καλύτερη ζωή, από το «βόηθα Παναγιά» στο «δόξα τω Θεώ». Και κάπως έτσι διαμορφώνεται το δικό μας Πάσχα, το Πάσχα το Ελληνικό, με όλα τα ήθη και τα έθιμα που το χαρακτηρίζουν, καθιστώντας το μοναδικό κι ανεπανάληπτο.
Ένα από αυτά τα έθιμα είναι και η πασχαλινή λαμπάδα που ανάβουμε λίγο πριν τα μεσάνυχτα του Μεγάλου Σαββάτου με το Άγιο Φως που ο ιερέας μεταφέρει από την Ωραία Πύλη ψάλλοντας το «Δεύτε λάβετε φως εκ του ανεσπέρου φωτός…». Είναι κοινό μυστικό πως όλοι, μεγάλοι και μικροί, αισθανόμαστε ένα κάποιο δέος τη στιγμή εκείνη. Ειδικά οι κάπως μεγαλύτεροι νιώθουμε να ξαναγινόμαστε παιδιά και να ξαναβρίσκουμε, έστω και για λίγο, έστω και παροδικά, λίγη από τη χαμένη παιδική αθωότητα, ειδικά όταν βλέπουμε εκείνη την ώρα τα χαρούμενα πρόσωπα των παιδιών. Είναι η στιγμή που ξεχνάμε τα πάθη και τις έγνοιες μας, που γεμίζουμε ελπίδα μπροστά στη φλογίτσα που τρεμοπαίζει μπροστά μας, μήνυμα ελπίδας αναστάσιμης! Τότε ξεχνάμε κι όλα όσα έχουμε τραβήξει είτε ως γονείς είτε ως νονοί όλο το προηγούμενο της Αναστάσεως διάστημα. Διότι, ας μην το ξεχνάμε κι αυτό, τα παιδιά στις μέρες μας έχουν αποκτήσει άποψη, την οποία όχι μόνον εκφράζουν (και μάλιστα μετά παρρησίας, ακατακρίτως σχεδόν) αλλά προσπαθούν και να επιβάλλουν με κάθε τρόπο. Αυτό δεν θα ήταν και τόσο άσχημο αν δεν συνέβαινε η άποψή τους να ταυτίζεται με τις διαφημίσεις που προβάλλονται κατά κόρον στην τηλεόραση αυτές τις μέρες και που στόχο έχουν, όχι να πείσουν τα παιδιά να επιλέξουν υψηλής αισθητικής λαμπάδες, αλλά να τα παρασύρουν στην αγορά αμφιβόλου ποιότητος και χρησιμότητας παιγνιδιών που «συνοδεύονται» από κάκιστης ποιότητας λαμπάδες.
Για να μην παρεξηγούμαστε, δεν φταίνε σε τίποτε οι έμποροι που διαθέτουν προς πώληση αυτά τα αντικείμενα, τη δουλειά τους κάνουν οι άνθρωποι κι εφόσον τέτοια πράγματα είναι στη μόδα, τέτοια καλούνται να πουλήσουν για να μπορέσουν να ζήσουν, αλλά καλό θα ήταν να αναρωτηθούμε κάποια στιγμή ποια σχέση μπορεί να έχουν με την Ανάσταση, την Αγάπη προς τον συνάνθρωπο, τη συναδέλφωση, την επαφή με τη Φύση και την Άνοιξη, την Ελλάδα μας τέλος πάντων, όλα αυτά τα πολεμικά, τερατόμορφα, καταστρεπτικά πλαστικά παιγνίδια που προβάλλονται με στόχο να κινήσουν την προσοχή των μικρών παιδιών. Και ας αναλογιστούμε πόσο κοντά στο πνεύμα του ελληνικού Πάσχα είναι οι λαμπάδες που δεν προσφέρονται ως αντικείμενο έκφρασης θρησκευτικών ή άλλων συναισθημάτων αλλά ως συνοδευτικό «παραγέμισμα» σχετικά ακαλαίσθητων παιγνιδιών, τα οποία όμως καλούν σε άμετρη κατανάλωση κι όχι σε αυτοκριτική και περίσκεψη.
Άσχετα από όλα αυτά, νονοί και νονές, μαμάδες και μπαμπάδες, υποκύπτουμε συνήθως στον πειρασμό τέτοιων αγορών προκειμένου να μην χαλάσουμε το χατίρι στις μικρές φατσούλες που μας κοιτάζουν με τα αθώα ματάκια τους γεμάτα προσμονή και κρυφή λαχτάρα. Θα ήταν όμως, πιστεύω, χρήσιμο να διαμορφωνόταν στα μικρά παιδιά από νωρίς μια πιο ελληνική και καλαίσθητη αντίληψη ως προς τις επιλογές τους. Αυτό θα μπορούσε να γίνει μέσα από τα μαθήματα των Θρησκευτικών, της Αισθητικής αγωγής (στο Δημοτικό και στο Γυμνάσιο, διότι, αλίμονο!, στα Λύκεια έχουν εξοβελιστεί τα μαθήματα Τέχνης και Αισθητικής), αλλά και της Γλώσσας, της Ιστορίας και γενικότερα όσων διδάσκουν συμπεριφορά και πολιτισμό. Έτσι και τον πολιτισμό μας θα μπορούσαμε να διαφυλάξουμε και να τον προβάλλουμε, και το Πάσχα μας να το γιορτάζουμε πολύ πιο χαρούμενα! Καλή Ανάσταση!
Δείτε εδώ κείμενα του κ.Κωσταβασίλη