Όπως είναι γνωστό, η 14 Φεβρουαρίου λογαριάζεται σαν ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου! Που σημαίνει γιορτή των ερωτευμένων, γιατί ο Άγιος Βαλεντίνος, λέει, είναι ο προστάτης τους! Το εισαγόμενο αυτό «φρούτο», που δεν έχει καμιά απολύτως σχέση με τα έθιμά μας, έχει πάρει ήδη μεγάλες διαστάσεις κι έχει μπει στη ζωή σχεδόν όλων μας. Είναι μάλλον δύσκολο να βρει κανείς σε τι βασίστηκε ο εορτασμός αυτός. Τι δηλαδή συνέβη ακριβώς αυτή τη μέρα και πότε, πώς και γιατί επικράτησε, από πού προέρχεται, τι σημαίνει, όχι μόνο για τους ερωτευμένους, αλλά περισσότερο για τους νέους. Η «Βρετανική Εγκυκλοπαίδεια» σημειώνει ότι «η μέρα του Αγ. Βαλεντίνου σαν γιορτή των ερωτευμένων, η εκλογή και η ανταλλαγή καρτών απ’ τους ερωτευμένους, δεν έχει καμιά σχέση με τον Άγιο ή κάποιο γεγονός της ζωής του»! Παρόλα αυτά τι γίνεται αυτή τη μέρα; Οι ερωτευμένοι θυμούνται, λέει ο ένας τον άλλο, λες και τον άλλο καιρό είναι ξεχασμένοι! Η ενθύμηση αυτή εκφράζεται με την αποστολή δώρων. Ανταλλάσσονται, δηλαδή, κοσμήματα, λουλούδια και κατακόκκινα τριαντάφυλλα, χρυσοχάρτινες θήκες γεμάτες σοκολατάκια σε σχήμα καρδιάς, σοκολατένιες καρδιές, τούρτες στολισμένες με καρδιές επίσης, κάρτες με «ρομαντικούς πίνακες» και κείμενα, που ξεπερνούν σε τρυφερότητα, υπονοούμενα ή χιούμορ, κάθε φαντασία. Στο τέλος δε, μπαίνει πάντα μια…«ερωτική σφραγίδα», όπως εκφράζει τον «ερωτευμένο» καλύτερα!
Ας μη νομιστεί πως έχω κάτι με τους ερωτευμένους ή και με τον έρωτα. Θέλω να πιστεύω πως δεν έχω ξεχάσει το συναίσθημα αυτό που, επί της ουσίας, αποτελεί κινητήριο δύναμη για σχεδόν τα περισσότερα από τα δείγματα προόδου της ανθρωπότητας. Αν δεχτούμε, εξάλλου, ότι ο έρωτας είναι και η ουσιαστική πηγή της ποιητικής δημιουργίας, τότε θα καταλήξουμε στο συμπέρασμα ότι κανείς δεν δικαιούται να κατακρίνει τον έρωτα! Αυτό που με προβληματίζει είναι η μετατροπή του ερωτικού συναισθήματος και της ερωτικής σχέσης σε προϊόν προς κατανάλωση, όπως εκφράζεται (η μετατροπή) από τη διαφημιστική φρενίτιδα που έχει ήδη αρχίσει ενόψει της επετειακής αυτής ημέρας, σε συνδυασμό με την παραμέληση μιας άλλης σπουδαίας ημέρας, της 9ης Φεβρουαρίου που είναι η παγκόσμια ημέρα οικογένειας. Δεν λέω ότι ο έρωτας θα πρέπει υποχρεωτικά να καταλήγει στη δημιουργία οικογένειας, αλλά, στην ουσία, αυτός δεν είναι ο υπέρτατος στόχος μιας ερωτικής σχέσης;
Όσον αφορά τα της οικογένειας, μέχρι πριν κάποια χρόνια τα πράγματα ήταν απλά. Η οικογένεια αποτελούνταν από δύο γονείς ετερόφυλους, οι οποίοι θα έπρεπε επίσης να έχουν τουλάχιστον δύο παιδιά, ενώ κάπου κοντά και οπωσδήποτε σε στενή επικοινωνία με την οικογένεια θα έπρεπε να βρίσκονται και οι παππούδες με τις γιαγιάδες. Αυτό ήταν το πρότυπο που περνούσε στα παιδιά μέσα από τα σχολικά βιβλία αλλά και την παιδική λογοτεχνία, αυτού του τύπου την οικογένεια αντιπροσώπευαν τα ελληνικά σήριαλ στην τηλεόραση κι εν πάση περιπτώσει αυτό ξέραμε, αυτό εμπιστευόμασταν. Τα χρόνια όμως έχουν πια περάσει και οι εικόνες έχουν εν πολλοίς μεταβληθεί. Τα παιδιά βλέπουν στην τηλεόραση, βρίσκουν στο ίντερνετ, αλλά κυρίως βιώνουν, γνωρίζουν από τον περίγυρό τους, ακούνε για άλλου τύπου οικογένειες. Υπάρχουν πια οι μονογονεϊκές οικογένειες, με έναν από τους δύο γονείς να έχει αναλάβει την αποκλειστική φροντίδα της ανατροφής των παιδιών. Και ύστερα υπάρχουν τα διαζευγμένα ζευγάρια, οικογένειες που σχηματίζονται με την ένωση διαζευγμένων γονέων, παιδιά που έχουν χάσει κάποιον από τους δύο γονείς κ.ο.κ. Όλα αυτά αρχίζουν να μεταβάλλουν την παραδοσιακή εικόνα της οικογένειας αλλά και το ρόλο των δύο φύλων μέσα σε αυτή.
Δεν είναι όμως μόνον αυτό που παρατηρείται στην εποχή μας. Ας μην ξεχνάμε ότι η γυναίκα έχει ενταχθεί στην παραγωγική διαδικασία εδώ και πολλές δεκαετίες πλέον και διεκδικεί πια με αξιώσεις και ηγετικό ρόλο όχι μόνο στο οικονομικό αλλά και στο πολιτικό και κοινωνικό πεδίο. Η εργασία των γυναικών έχει συνεπώς διαμορφώσει νέες συνθήκες στο οικογενειακό περιβάλλον, αφού πολλές φορές η μητέρα είναι αυτή που καλείται να βρίσκεται περισσότερες φορές έξω από το σπίτι, με αποτέλεσμα ο παραδοσιακός ρόλος της νοικοκυράς, όχι απλώς να μην την εκφράζει αλλά και να μην μπορεί να ταυτιστεί μαζί της. Η πραγματικότητα αυτή έχει διαμορφώσει νέες συνθήκες τόσο στις σχέσεις των δύο φύλων όσο και στη δομή και τη λειτουργία των σύγχρονων οικογενειών. Παράλληλα υπάρχουν και τα δεδομένα που διαμορφώνονται όλο και με συχνότερους ρυθμούς στις μεταμοντέρνες κοινωνίες, ενώ αποτελεί ήδη νόμο του κράτους η προσπάθεια να ενταχθούν στον ορισμό της οικογένειας και συνενώσεις που κάθε άλλο παρά συμβαδίζουν με το μέχρι τώρα παραδεδομένο πρότυπο. Δεν προτίθεμαι εδώ να αναλύσω κοινωνιολογικά το φαινόμενο (δεν έχω ούτε τις γνώσεις ούτε την αρμοδιότητα να κρίνω), τονίζω όμως ότι, με τα νέα δεδομένα που έχουν δημιουργηθεί, ο θεσμός της οικογένειας, όπως τον γνωρίζαμε, αμφισβητείται όλο και περισσότερο. Κι επειδή θεωρώ ότι η οικογένεια μπορεί και πρέπει να είναι χώρος ασφάλειας και προστασίας των μελών της (οι διαστροφικές περιπτώσεις σαν του αδικοχαμένου τρίχρονου νηπίου που ήρθε πρόσφατα στη δημοσιότητα δεν αναιρούν τη θέση αυτή), πιστεύω ότι θα πρέπει να μην επαναπαυόμαστε στον εορτασμό των ερώτων και των ερωτευμένων στα φανταστικά ροζ συννεφάκια που δημιουργούν οι διαφημίσεις της ημέρας του Αγίου Βαλεντίνου, αλλά να θεωρούμε αυτές τις μέρες αφορμή για να εξηγούμε στα παιδιά μας την αξία της οικογένειας, όποια μορφή κι αν έχει, και τη σημασία τού να αποτελεί ασφαλή χώρο για τα μέλη της. Έτσι μόνο θα μπορέσουμε να προστατέψουμε τα παιδιά μας από τον κίνδυνο να απαξιώσουν την οικογένεια στο σύνολό της, πράγμα που, στις μέρες μας, διατρέχει μεγάλο κίνδυνο.
Δείτε εδώ κείμενα του κ.Κωσταβασίλη